సాహితీ ఇంద్రజాలికుడు -గంటర్ గ్రాస్

ప్రఖ్యాత రచయిత,మాజిక్ రియలిజం అనే క్రొత్త సాహితీ ప్రక్రియను ప్రపంచానికి తన నవల "టిన్ డ్రం "ద్వారా పరిచయం చేసి, రెండవ ప్రపంచ యుద్ధసమయంలో, తర్వాత జర్మని పరిస్థితిని తన నవలల్లో నిర్భయంగా చాటి నోబెల్ బహుమతి పొంది యావత్ ప్రపంచంలో అభిమానుల్ని సంపాదించుకున్న గంటర్ గ్రాస్ తన 87 ఏట ఏప్రిల్ 13, 2015 న జర్మని లోని ల్యుబెక్ పట్టణంలో తుదిశ్వాస వీడారు. 28, మార్చ్,2015 న తన నవల "టిన్ డ్రం" ఆధారంగా ప్రదర్శించబడుతున్న నాటకం యొక్క ప్రీమియర్ షో ను తన కుటుంబసభ్యులతో చూసి ఆనందించిన గ్రాస్ తర్వాత ప్రపంచానికి కనపడలేదు. కొద్దిపాటి అస్వస్థతతో హాస్పిటల్లో చేరిన ఆయన మరణించడం అందర్నీదిగ్భ్రాంతికి గురి చేసిందని గ్రాస్ సెక్రటరి వోహోసిలింగ్ పత్రికా విలేఖర్లకు తెలియజేసింది. శాంతికాముకుడైన గ్రాస్ న్యూక్లియర్ మిసైల్ ను జర్మని తయారు చేయడాన్ని ధైర్యంగా వ్యతిరేకించారు.


గ్రాస్ జర్మని ఆక్రమిత ప్రాంతం లోని డాన్జింగ్ అనే స్వతంత్ర ప్రతిపత్తి కలిగిన పట్టణంలో (ఇప్పుడది గ్దాన్స్క్గా పిలువబడుతూ పోలాండ్ లో వుంది )1827 లో జన్మించాడు. అతని తండ్రి విల్ హెల్మ్ జర్మన్ దేశస్థుడు,తల్లి హెలెన్ పోలండ్ దేశస్తురాలు. చిల్లర కొట్టు నడుపుకుంటూ బ్రతికేది గ్రాస్ కుటుంబం. 1944 లోఅతని పదహారవ ఏట హిట్లర్ సైన్యంలో భాగంగా నడపబడుతున్న "వాఫన్-ఎస్.ఎస్" అనే సైనిక విభాగం లో ట్యాంక్ గన్నర్ ట్రైనీగా పని చేస్తున్నప్పుడే గాయపడి అమెరికన్ సైనికులకు బందీగా చిక్కి, రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తర్వాత విడుదల అయాడు. అయితే ఈ విషయం 2006లో అతని ఆత్మకథ "పీలింగ్ ద ఆనియన్ "పుస్తకం విడుదల అయేవరకు ప్రపంచానికి తెలియదు.తర్వాత గ్రాస్ శిల్పాలరాళ్ళు మలచే పని నేర్చుకుంటున్నప్పుడే అతనికి మాజీ నాజీ సైనికులతో ఒకప్పుడు పని చేసిన వారితో, కమ్యూనిజం ఆకర్షణలో వుండి తర్వాత వదిలేసిన వారితో పరిచయం ఏర్పడింది. అప్పుడే గ్రాస్ కు అతివాద ధోరణి కంటే సంశయవాదం, మితవాదం మేలని అనిపించింది. ఈ సిద్ధాంతాన్నే అతను జీవితాంతం పాటించాడు.


ఆరోజుల్లో అందరు కళాకారులకు పారిస్ ఒక ఆశాదీపంగా అగుపించినట్లే గ్రాస్ సైతం పారిస్ లో తన అదృష్టాన్ని పరీక్షించుకోవాలనే ప్రయత్నం తోనే పారిస్ చేరుకొని తన మొట్టమొదటి నవల "టిన్ డ్రం" రాశారు.ఈ నవల 1959లో అచ్చయింది. తీవ్ర మైనవిమర్శల, ప్రతిఘటనలు, బహిరంగంగా నవలను తగులబెట్టడాలు జరగడo అయాక కూడా నవల అద్భుతంగా అమ్ముడుపోయింది. ఒక్క రోజులో గ్రాస్ గొప్ప రచయితగా కీర్థించబడ్డాడు. మాజిక్ రియలిజం అనే లాటిన్ అమెరికన్ ప్రక్రియగా చెప్పబడుతున్న సరికొత్త సాహితీ ప్రక్రియను విజయవంతంగా తన నవలలో ఉపయోగించడమే కాకుండా ఆ ప్రక్రియను తను చెప్పాలనుకున్న విషయానికి సరైన న్యాయం చేసేట్లుగా కథను మలచుకున్నాడు. మాజిక్ రియలిజాన్ని లాటిన్ అమెరికా తర్వాత మొదట ప్రయోగించి గ్రాస్ ఎంతో మంది రచయితలకు ప్రేరణగా నిలిచాడు.ఈ నవల 20వ శతాబ్దపు మొదటి యాభై సంవత్సరాల జర్మన్ చరిత్రతో పాటు రెండవ ప్రపంచ యుద్ధ పోకడల్ని, యుద్ధ సమయంలో దేశాల మధ్య చెలరేగిన ద్వేషాలు, వైషమ్యాలు, అప్పుడు జరిగిన మారణకాండ, విద్వంసం, వినాశనం, అమానుషత్వం మొదలైన వాటిని కళ్ళకు కట్టినట్లు వివరించింది, అంతెందుకు "ది టిన్ డ్రం " అనే మూడు పదాలు 20 శతాబ్దాన్నినిర్వచించాయి. పెరగడానికి నిరాకరించిన నవలానాయకుడు ఆస్కార్ జీవితమే


"టిన్ డ్రం" నవల కథాంశం. "బిల్దంగ్స్రొ)మన్" అనే జర్మన్ నవల శైలిలో కథానాయకుడు ఆస్కార్ మానసికంగాను, శారిరకంగాను పసితనం నుండి ఎదగడం ఇందులో వివరిస్తారు. నాజీల దురాగతాలకు ఎన్నో దశాబ్దాల వరకు జర్మన్లు నైతిక బాధ్యత వహించాలని గ్రాస్ తన రచనల్లో హెచ్చరించాడు. అచ్చయిన 40 ఏళ్ల తర్వాత ఈ నవలకు నోబెల్ పురస్కారం అందింది. గ్రాస్ పుస్తకాల గురించి మాట్లాడుతూ "సరదా సరదాగా ఉండేలా అనిపించినప్పటికీ వాస్తవం, కల్పన మిళితమైన ఈ కుటుంబ కథ జర్మన్ల గతించిన చీకటి చరిత్రగా రాయబడింది."అని స్వీడిష్ అకాడమి పేర్కొంది.


గ్రాస్ అద్భుత సృష్టి మాజిక్ రియలిజం


1920 లో యూరప్ లో ఫ్రాంజ్ రొహ్అనే కళా చరిత్రకారుడు ఇటాలియన్ పత్రిక " నోవోసేంటో" లో తన వ్యాసంలో కళల్లోఉండాల్సిన వాస్తవికత గురించి చెబుతూ "మ్యాజిక్ రియలిజం" పదాన్ని వాడాడు. 1949 లో అలిజో కార్పెంటియర్ అనే క్యూబా నవలా రచయిత మొదటిసారిగా మాజిక్ రియలిజాన్నిసాహిత్యంలో వాడారు. లాటిన్అమెరికన్ ప్రక్రియగా చెప్పబడే మ్యాజిక్ రియలిజం రచనల్లో సామాన్యమైన విషయాలకు కల్పన జోడించినా అసహజంగా అనిపించదు. ఇది ఒక దేశం లేక ప్రాంత చరిత్ర, రాజకీయ, ఆర్ధిక, సామాజిక, సాంస్కృతిక పరిస్థితులను కథతో మమేకం చేస్తుంది. మ్యాజిక్ రియలిజం, అలిజో కార్పెంటియర్, జువాన్ కార్లోస్ ఒనేట్టి , జూలియా కార్టజర్, జార్జ్ లూయీ బోర్జెస్ , మిగెల్ ఏంజెల్ ఆస్తురియస్, కార్లోస్ ఫ్యుఎంతిస్, మారియో వర్గ ల్లోస మరియు గాబ్రియల్ గార్సియ మార్క్వెజ్, సాల్మన్ రష్దీ లాంటి లబ్ద ప్రతిష్టులైన రచయితల చేతుల్లోపరిణితి చెందింది.


అయితే లాటిన్ అమెరికన్ ప్రక్రియగా పేరు పొందిన మ్యాజిక్ రియలిజం మొట్ట మొదటగా గంటర్ గ్రాస్ చేతిలో ప్రతిభావంతంగా "టిన్ డ్రం" నవలగా రూపు దిద్దుకుంది. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధానికి ముందు, తర్వాత, జర్మనీలో, పోలాండ్ లో వున్న రాజకీయ, సామాజిక, ఆర్ధిక పరిస్థితుల్లో ప్రజల యొక్క జీవనం ఎలా సాగిందో ఆస్కార్ అనే ముఖ్య పాత్రధారి (protagonist ) వివరిస్తాడు. తన తండ్రి ఎవరో తెలియని అనిశ్చిత పరిస్థితిలో, తన మూడో ఏట పెరగకూడదని నిర్ణయించుకుని మరుగుజ్జుగా ఉండిపోయి, హిట్లర్ యొక్క అరాచకాలు, నాజీలకు యూదులకు మధ్య జరిగిన అమానుష సంఘటనలకి ప్రత్యక్ష సాక్షి గా నాటి జర్మన్ అక్రుత్యాలని వివరిస్తాడు. ఈ నవల గ్రాస్ కి నోబెల్ బహుమతి తెచ్చిపెట్టింది. గ్రాస్, మ్యాజిక్ రియలిజంను "టిన్ డ్రం " నవలతో విశ్వవ్యాప్తం చేసారు . తన "మిడ్నైట్ చిల్దరన్" తో విశ్వవిఖ్యాత రచయిత గా ఎదిగిన సాల్మన్ రష్ది తన నవలకి "టిన్ డ్రం " ప్రేరణ అని గ్రాస్ తనను ఎంతో ప్రభావితం చేసిన రచయిత అని రష్దీ "మిడ్నైట్ చిల్దరన్" విజయ రహస్యం వివరించాడు . తర్వాత గ్రాస్ రష్దికి మంచి స్నేహితుడయ్యాడు . స్వేచ్ఛను ప్రేమించే గ్రాస్ రష్ది "సెటానిక్ వెర్సెస్ " తర్వాత ఇరాన్ మతాధికారి ఆయతుల్లా ఖుమేని "ఫత్వా " (మరణదండన ) విధించినప్పుడు రష్దీ ని సమర్థించి రచయితల కు తమ అభిప్రాయాల్ని వ్యక్తపర్చే స్వేఛ్చ వుందని ఎలుగెత్తి చాటారు.


గంటర్ గ్రాస్ - గొప్ప రచన టిన్ డ్రం

గంటర్ గ్రాస్ ఆత్మ ఘోష "టిన్ డ్రం". అతనొక బలమైన వ్యక్తిత్వం కల రచయిత. రచయితలు కానీ ఏ కళాకారులు కానీ స్వేచ్చతో వ్యవహరించే పరిస్థితి వుండాలి అప్పుడే రచయిత సామాజిక వ్యక్తిగత హక్కులను గౌరవించినట్లు ఈ విషయంలో గ్రాస్ చాలా అదృష్టవంతుడు, అతను జర్మన్ల అభిమానాన్ని చూరగొన్నారు. అంతేకాదు అతను మన కాలానికి చెందిన ఒక గొప్ప కవి, రచయిత, సామాజిక తత్వవేత్త, అతను సాహితీ రంగానికి చేసిన సేవ సాటిలేనిది. అతని నవలలు, కథలు,నాటకాలు,కవితలు అన్ని రకాల సాహితీ ప్రక్రియలు అతని గొప్ప రచయితగా నిలబెట్టాయి. గ్రాస్ ఘనాపాటి ,మేధావి సున్నిత మనస్కుడు వీటన్నిటికంటే ముందు అతను మానవతావాది, "ప్రపంచం చూడని కోణంలో జర్మన్ చరిత్ర ను తన మనోనేత్రంతో చూడగలిగిన గొప్ప దార్శనీకుడు గ్రాస్" అని వాషింగ్టన్ పోస్ట్ శ్లాగించింది . గ్రాస్ ఎంతో ప్రతిభ గలిగిన కళాకారుడు. రచయితగానే కాకుండా శిల్పిగా, కవిగా, నాటక కర్తగా, వ్యాసకర్తగా, గ్రాఫిక్ కళాకారుడిగా, రాజకీయాల్లో కూడా తన ప్రతిభను చాటాడు. గొప్ప కథకుడుగా, చారిత్రక నేపథ్యం తీసుకుని ,మాజిక్ రియలిజం శైలిలో రెండవ ప్రపంచయుద్ధకాలం జర్మన్ చరిత్రలోని నగ్న సత్యాల్ని, తన మాజిక్ కల్పనలతో, సమకాలీన రాజకీయాలపై గొప్పపట్టుతో ఆస్కార్ మాట్జరిత్(టిన్ డ్రంనాయకుని) సృష్టించాడు. గ్రాస్ ను బహుశ సమకాలీన రచయితల్లో అగ్రగణ్యుడిగా చెప్పవచ్చునేమో! అతను నాజీకాలం నాటి తరం ప్రజల స్వరంగా అవతరించారు. తనని తాను యువతరానికి వినూత్న ఉత్తేజకర్తగా, గొప్ప బోధకునిగా చేసుకున్నారు. "రచయితలు తమ ఊపిరితో ప్రజల చెవుల్లోకి కృత్రిమ శ్వాసని అందించి మానవత్వాన్ని ప్రపంచం లో సజీవంగా ఉంచాలని" " గ్రాస్ ఒకచోటఅంటారు.మరొకచోట "పుస్తకాలునేరాన్ని చేయిస్తాయని,అలజడికి,అసూయ,ద్వేషాలకుకు కారణమవుతాయని, అయితే ఇవన్నీ దేశం పట్ల వాళ్ళకున్న ప్రేమగాను, ఆ దేశం యొక్క నేల ప్రభావంగాను తెలుసుకున్నాను, అందుకే నేను వివాదాల్లో వ్యక్తినైనాను."అంటారు. నోబెల్ బహుమతి అందుకున్న తరుణంలో ఇచ్చిన ఉపన్యాసంలో .



గ్రాస్ తన నవల "టిన్ డ్రం "రాయడానికి ఎన్నుకున్న "మాజిక్ రియలిజం" అనే సాహితీ ప్రక్రియ- సంక్లిష్ట రాజకీయ, ఆర్ధిక, కల్లోల పరిస్థితులు వున్న ప్రాంతాల్లోనే ఎక్కువ ఆదరణ పొందింది. యుద్ధ మేఘాలు కమ్మిన ప్రాంతాల్లోను, వలస నుండి విముక్తులైన దేశాల్లోను, ఒక దేశంలోని ప్రజల సామాజిక, ఆర్ధిక, సాంస్కృతిక, రాజకీయ, మత పరిస్థితులు హీన పర్చబడినప్పుడు, అవమానానికి గురైనప్పుడు, అన్ని రకాలుగా దెబ్బతిన్న ప్రాంతాలలోను మాజిక్ రియలిజం నేపథ్యం కల రచనలు చాలా ఆదరణ పొందాయి. గ్రాస్ "అంతర్గత వలస" అనే పదాన్ని వాడతారు "టిన్ డ్రం "నవలలో చాలాసార్లు. ఇది జర్మన్ కళాకారుల, రచయితల గురించి వచ్చిన విమర్శ గురించి రాయబడ్డది. నాజీ పాలనలో వీరంతా వేరేదేశానికి వలస పోకుండా నాజీ పాలనను సమర్థించకుండా వున్నారు. గ్రాస్ సొంతవూరైన దాన్జింగ్ పట్టణం జర్మన్ ఆక్రమిత ప్రాంతం లో వుండేది ,ఇప్పుడు అది పోలాండ్ లో వుంది, మొదటి ప్రపంచయుద్ధం తర్వాత నెలకొన్న పరిస్థితులు గ్రాస్ ని చాలా ఆందోళనకు గురి చేశాయి. ఇవే పరిస్థితులు అతన్ని" టిన్ డ్రం " నవలకు ప్రేరణ గా నిలిచాయి.


గాయం నుండి బాధ, బాధనుండి ఆందోళన,ఆక్రోశం;వీటినుండి ఏర్పడ్డ అనిశ్చిత పరిస్థితి నుండి గ్రాస్ లోని రచయిత మేల్కొన్నాడు. ఇదే అతన్ని"టిన్ డ్రం"లాంటి నవలను రాసేట్టు చేసింది. జర్మన్ చీకటి రక్తచరిత్రను అనేక కోణాల్లో నీలం రంగు సిరాతో ఆయన రాస్తే నలుపు రంగు అక్షరాలతో పుస్తకం అచ్చయింది.నిజానికి రంగు మారినా ప్రతి అక్షరం లో ఎర్రటి రక్తమే పాఠకుడికి కనపడుతుంది. గ్రాస్ "టిన్ డ్రం" తో ప్రపంచ ప్రఖ్యాతి పొందాడు . తర్వాత అతని నవలలు "క్యాట్ అండ్ మౌస్ "1961లో వచ్చింది , 1963లో వచ్చిన "డాగ్ ఇయర్స్" కూడా టిన్ డ్రం లాగే గతించిన జర్మన్ చీకటి రోజుల్ని రెండవ ప్రపంచయుద్ధంలో ప్రపంచ సానుభూతి అంతా యూదుల పట్ల ,మిత్ర మండలి పట్ల వున్నప్పుడు ,రష్యన్ సబ్ మెరైన్ జర్మన్లు ప్రయాణిస్తున్న ఓడను ముంచేయడం గురించి రాసిన నవల ఇది. దీన్ని "టిన్ డ్రం" కొనసాగింపుగా అనుకోవచ్చు "డాన్జింగ్ త్రయంగా" చెప్పబడే ఈ మూడు నవలలు విస్తుల నది ప్రవాహక ప్రాంతంతో ముడిపడివుంటాయి. అంతే కాకుండా అనేక జాతుల మధ్య విభేదాలు, అనేక జాతుల, సంస్కృతుల చరిత్రల గురించి అద్భుతమైన భాషా ప్రయోగంతో ఉత్తేజకరంగా గ్రాస్ నవలలు రాయబడ్డాయి.



గ్రాస్ పసితనంలో ఎదుర్కొన్న భాదాకరమైన అనుభవాల సారాన్ని, తగిలిన గాయాల్ని తన రచనల్లో తన రాజకీయ ఉపన్యాసాలలో పొందుపరిచాడు. గ్రాస్, అతని సమకాలికులైన రచయితలతో పాటు జర్మనీకి వ్యతిరేకంగా పోరాడాడు . తన తప్పుల్ని మరచిన జర్మని ప్రవర్తనను "తృప్తి తో కట్టుకున్న అందమైన సమాధి" గా అభివర్ణించాడు. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తర్వాత జర్మని పునర్నిర్మాణం అమెరికా సహాయం తో జరిగింది దాంతో జర్మని తాను గతం లో చేసిన అరాచాకాల్ని మరిచింది దానివలన జరిగిన నష్టాన్నికూడా మరిచింది. ఇదే సమయంలో"టిన్ డ్రం" ఒక ఉరుముతున్న పిడుగులా వచ్చింది. గ్రాస్ తన తోటి రచయితలకు, దేశాభక్తులకు జర్మని గత చరిత్రతో పాటుగా, భావితరం సిగ్గు పడనీయకుండా,భాధ్యతాయుతంగా దేశాన్ని అభివృద్ధి చేయాలని పిలుపు నిచ్చాడు.


"టిన్ డ్రం" 1959లో అచ్చయితే 1962 లో "రాల్ఫ్ మన్హెమ్ "దాన్ని ఇంగ్లీష్ లోకి అనువదించారు. అచ్చయిన నాటి నుండి "టిన్ డ్రం" ఆధునిక సాహిత్యం లో ఒక క్రొత్త వొరవడి సృష్టించి ప్రభంజం సృష్టించింది. మాజిక్ రియలిజం అనే సాహితీ ప్రక్రియకు "టిన్ డ్రం " ఒక నిర్వచనంగా మారింది. "తర్డ్ రీచ్ " లేక నాజీల పాలన ఎలా ఎత్తుకు ఎదిగిందో, హిట్లర్ దురాగతాలకు ఎంత మంది యూదులు, ఇతరజాతులు బలయ్యాయో, ఆ తర్వాత నాజీల పతనం ఎలా సంభవించిందో ... ! "టిన్ డ్రం"నవలలో ఆస్కార్ అనే కథానాయకుని కళ్ళతో మనం చూస్తాం. జర్మని చీకటిరోజుల్ని, రాజకీయ అనిశ్చిత స్థితిని కళ్ళకు కట్టినట్లు చిత్రిస్తుంది "టిన్ డ్రం" నవల. ఇది సాహసోపేతమైన ప్రయత్నం - నిజమైన జర్మన్ చరిత్రను నేపథ్యంగా తీసుకుని గగుర్పాటు కలిగించే ఊహను మిళితం చేసి , శక్తివంతమైన పదాలతో రాయబడ్డ సర్రియలిజం ప్రభావిత నవల ఇది కానీ ఇది సర్రియలిజం కాదు. ఇది గ్రాస్ గుర్తించిన రెండు ప్రపంచ యుద్ధాల మధ్య,యుద్ధాల తర్వాత కూడా నలిగిన జర్మని కథ. గ్రాస్ జర్మని గతం, వర్తమానం,భవిష్యత్తు గురించే మాట్లాడతారు. నవల అంతా గ్రాస్ కోల్పోయిన సొంతవూరైన డాన్జింగ్ నగరంలో జరుగుతుంది, గ్రాస్ సొంత వూరి పై వున్న అనురాగం, అనుబంధం, దాన్ని కోల్పోయినందుకు గ్రాస్ ఆవేదన, చిన్ననాటి జ్ఞాపకాల దొంతర మెదులుతుండగా గ్రాస్ పడే ఆక్రోశం మనకు నవలలో కనిపిస్తుంది. గ్రాస్ మరియు అనేక మంది జర్మన్ రచయితలు నాజీల పాలనలో ప్రభావితం అయారు ,దాన్నే నేపథ్యంగా చాలా మంది రచనలు చేశారు. అయితే గ్రాస్ తన ప్రతి రచనలో ఈ ప్రభావాన్ని చూపిస్తారు. గ్రాస్ తన రచనలతో దశాబ్దాల పాటు నిర్వీర్యమై పోయి, నైతికంగా పతనమైన జర్మన్ సాహిత్యానికి ఒక క్రొత్త ఊపిరిని పోశాడు. ఈ నవలతో గ్రాస్ ప్రపంచం మరిచిపోయిన జర్మని చరిత్రను మాజిక్ రియలిజం ద్వారా ప్రపంచపటం మీదికి తేవడమే కాకుండా అగాధాన దాగివున్న, నాశనమై పోయిన సమాజపు చీకటి వేర్లను బయటికిలాగాడు. మాజిక్ రియలిజంతో గ్రాస్ వాడే తీక్షణమైన విమర్శ తో కూడుకున్న జర్మన్ జానపదాలు,ఊహాత్మక చిత్రణలు, చిత్రీకరణలు నాజీల అవాస్తవక, పతనావస్థలో వున్న లోపభూయిష్టమైన సిద్ధాంతాల్ని ఎండగొట్టాయి. సర్వత్రా తానై వుండి విచిత్ర వ్యక్తిత్వం, అత్మసంస్కారం కొరవడిన ఆస్కార్ పాత్ర చిత్రణ సమకాలీన ఆధునిక సాహిత్యం లో ఒక గొప్ప వోరవడిగా, నూతన ఆవిష్కరణగా పేరుగాంచింది. మూడు అడుగుల కంటే ఎక్కువ పెరగ కూడదనే ఆస్కార్ నిర్ణయం తిరుగులేనిది, ఎందుకంటే దారుణమైన పరిస్థితుల్ని చూసి పెరగడం ఎందుకనే అతని వాదన "ఎప్పటికీ మూడేళ్ళ వాడిగా వుండే టిన్ డ్రమ్మర్" (eternal three-year-old drummer ) గా వుంచేసింది . ఆస్కార్ పాత్ర రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తర్వాత జర్మన్లు మోసిన పాపభారానికి నిదర్శనంగా ఉండిపోయింది .ఆస్కార్ లోని అసహజమైన గుణాలు ఉదాహరణకు అతని కీచుగొంతు గాజు అద్దాల్ని పగలగొట్టడం లాంటివి, నాజీలు చేసే కొన్ని అరాచాకాల్ని వివరించడానికి గ్రాస్ కు ఉపయోగపడ్డాయి. గ్రాస్ వాడే మాజికల్ కవిత్వం తో కూడుకున్న చిత్రణలు యుద్ధకాలం నాటి నాజీల రాజకీయ ,సామాజిక అరాచకాలను ఎంతో సహజంగా వున్నట్లు చిత్రీకరించడానికి దోహద పడ్డాయి. పాఠకులు ఆస్కార్ ను నాజీల క్రూరత్వానికి ప్రతీకగా గుర్తిస్తారు. చివరికి ఆస్కార్ ఒక సంక్లిష్టమైన , చిత్ర విచిత్ర లక్షణాలతో వుండి నాజీ పార్టీ అరాచకాలకు సంకేతంగా ఉంటూ దాని సర్వ నాశనానికి పుట్టిన పాత్రగా మనం గుర్తిస్తాము. భారతంలో శకుని పాత్ర ఎలా కురువంశ నాశనానికి కారణమవుతుందో అలా ఆస్కార్ జర్మన్ హిట్లర్ -నాజీల పతనానికి కారకుడవుతాడు. ఆస్కార్ తన ముప్పైవ ఏట బందీగా చేయబడి తర్వాత పిచ్చాసుపత్రికి పంపబడతాడు. నవల చివర్లో ఆస్కార్ తన జీవితం గురించి చెప్పేనిరాశ, నిర్వేదంతో కూడుకున్న మాటలన్నీ 1950 లలో జర్మని వున్న పరిస్థితిని తెలుపుతాయి."టిన్ డ్రం " ప్రచురితమైన ఇరవై ఏళ్ల తర్వాత 1999 లో సినిమాగా వచ్చింది. ప్రఖ్యాత దర్శకుడు వోల్కర్ స్కోలన్దోర్ఫ్ చేతిలో రూపుదిద్దుకున్న ఈ చలన చిత్రం కేన్స్ చిత్రోత్సవం లో పాలుపంచుకోవడమే కాకుండా ఉత్తమ విదేశి చిత్రంగా ఆస్కార్ అవార్డు గెలుచుకుంది.


రాజకీయాలపై గ్రాస్ అభిప్రాయాలు

సాహిత్యంతో వచ్చిన పేరు ప్రతిష్టలతో గ్రాస్ రాజకీయాల్లోకి అడుగు పెట్టారు, అంతే కాదు సోషియల్ డెమోక్రటిక్ పార్టి తరపున విల్లీ బ్రన్డిట్ నాయకత్వాన్నిబలపరిచారు. అయితే వియత్నాంకు వ్యతిరేకంగా చేసే రాజకీయాల్ని దుయ్యబట్టారు. గ్రాస్ తీవ్రవాదాన్ని వ్యతిరేకించారు. 1960ల కాలం నాటి జర్మన్లు నిజాయితీగా లేరని గ్రాస్ వాదన. జర్ల్మన్ల పాపభీతి, తప్పు చేశామనే భావన చాటున ఎంతోమంది అమాయకమైన జర్మన్లను బలి అయ్యారు. ముఖ్యంగా డాన్జింగ్ నుండి, ఇంకా తూర్పు యూరప్ నుండి లక్షల మంది జర్మన్లను బలవంతంగా పంపించివేశారు. గ్రాస్ అమ్మగారు కూడా రష్యన్ సైనికులు చేతుల్లోఅవమానాల పాలయ్యి, బలాత్కారానికి గురయ్యి కాందిశీకుల గుడారాల్లో తలదాచుకుంది ,తమ మాన,ప్రాణాలను కాపాడుకోవడానికి జర్మన్లు పడ్డ వేదన ప్రపంచం దృష్టిలోకి రాలేదు. జర్మన్లకు జరిగిన అన్యాయాల్నిచెప్పుకోవడానికి, అప్పటికే ప్రపంచయుద్ధంలో ఓటమిని జీర్ణించుకోలేని జర్మన్ ప్రభుత్వానికి ఇష్టం లేకపోవడంతో ఆ సంఘటనలు చరిత్రలో చోటు చేసుకోలేదు. "క్రాబ్ వాక్ "అనే నవలలో గ్రాస్ ఈ విషయాల్ని వివరంగా రాశారు. మిగతా గ్రాస్ నవలల లాగే ఇది కూడా బయటికి రాని జర్మన్ చారిత్రక సత్యాల పైనే రాయబడింది. ఇది కూడా 1845 లో రష్యన్ సబ్ మెరైన్ బాల్టిక్ సముద్రంలో ముంచి వేసిన జర్మన్ ఓడ లోని ప్రజల దీన గాధ, ఇందులో 9.,000 జర్మన్ కాందిశీకులు వున్నారు. ఇందులో వున్నవాళ్ళు అధికులు పిల్లలు ,స్త్రీలు. ఇలా జర్మన్ల కు జరిగిన అన్యాయం వారు చేసిన అన్యాయాల మరుగున దాగిపోయింది . అయితే జర్మన్లు యూదులు ఇతర జాతుల వారికి చేసిన ద్రోహానికి ఇది ప్రతీకారం అయినప్పటికీ , ఇది చరిత్రలో చేరకపోవడం ప్రపంచానికి తెలియక పోవడం మాత్రం చాలా దారుణమైన విషయం అంటారు గ్రాస్.


గ్రాస్ కు నివాళులు

గ్రాస్ మరణ వార్త వినగానే ప్రపంచం నలుమూలల నుండి అతనికి నివాళులు తెలియచేయడం ప్రారంభమయింది . జర్మని ప్రెసిడెంట్ జోచిం గాక్- గ్రాస్ భార్య యుటే గ్రాస్ కు సంతాప సందేశం పంపుతూ గ్రాస్ కు నివాళులు చెబుతూ ఇలా అన్నారు. "గ్రాస్ తన చుట్టూ వున్న పరిస్థితుల్ని చూసి కదిలిపోయారు, వాటి గురించిన ఆలోచనలలో చిక్కుకు పోయారు, సాహిత్యం, ఇతర కళలతో మన దేశ ప్రజలను ఆలోచింప చేశారు. సాహిత్యం ఆయనకు ప్రపంచమంతటా గుర్తింపు తెచ్చి పెట్టింది. సాహిత్యంలో అతనికి వచ్చిన నోబెల్ బహుమతి ఒక తార్కాణం మాత్రమే; అతని నవలలు, చిన్న కథలు,కవిత్వం అన్నీ జర్మని లోని మనతరం వాళ్ళ ఆశలు, బ్రమలు,భయాలు,కోరికలని ప్రతిబింబించాయి"

జర్మన్ చాన్సలర్ ఆంగెల మెర్కెల్ గ్రాస్ మృతికి నివాళులర్పిస్తూ " గ్రాస్ తన కళల తోను ,సామాజిక, రాజకీయ సంభందాల తోను రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తర్వాత జర్మని చరిత్రను తానుగా తీర్చి దిద్దడమే కాకుండా దానికొక రూపాన్ని ఇవ్వగలిగారు."అన్నారు


గ్రాస్ మరణ వార్త తెలియగానే వెంటనే ట్వీట్ లో స్పందించిన రచయితలలో సాల్మన్ రష్దీ ఒకరు. రష్దీ "ఇది చాలా విచారకరం, అతను మహోన్నత శిఖరం, గొప్ప ప్రేరణ, మంచి స్నేహితుడు ,ఆస్కార్ ఆయనకు నగారా మ్రోగించు " అన్నారు.


టర్కీకి చెందిన నోబెల్ గ్రహీత ఆప్హన్ పముఖ్ మాట్లాడుతూ " గ్రాస్ రాబెలాస్ ,సేలిన్ నుండి చాలా నేర్చుకున్నారు మాజిక్ రియలిజం కు ప్రాముఖ్యత తేవడంలో గ్రాస్ కు సాటి ఎవరూ లేరు. ఇతని ద్వారానే కథకు కొత్తదనం తేవడం అనే పద్దతిని నేర్చుకున్నాం. ఆకథ సారాంశం క్రూరమైనదైనా, హింసతో కూడుకున్నదైనా,రాజకీయాలతో నిండి వున్నదైనా."


గ్రాస్ పుస్తకాల బ్రిటిష్ ఎడిటర్ జెఫ్రీ మల్లిగాన్ అంటారు-" ఆయన ప్రపంచ సాహిత్యంలో మహోన్నతుడు, ఏ వ్యక్తి అయినా ఒక కళలో ఆరితేరడం చూస్తాము, అయితే గ్రాస్ ఒక గొప్ప కళాకారుడు, శిల్పి ,కవి ,నాటక కర్త ,నవలా రచయిత గా కూడా ఎంతో ప్రావీణ్యత చూపడం చూస్తాము . వ్యక్తిగా కూడా చాలా సరదా మనిషి ,ఉదాత్తత కలిగిన అపురూపమైన వ్యక్తి "అని కొనియాడారు.


"టిన్ డ్రం"నవలను సినిమాగా తీసే సాహసం చేయడమే కాకుండా,దానికి ఆస్కార్ అవార్డ్ గెలుకున్న ప్రసిద్ధి చెందిన దర్శకుడు, అతని మంచి స్నేహితుడైన గ్రాస్ గురించి చాలా ఆలోచించేవిధంగా తన అభిప్రాయం చెప్పారు -" గ్రాస్ స్వరం తన దేశంలోను, విదేశాలలోనూ వినపడింది, అతని స్వరం జర్మనీదైనా, అతను పాల్గొన్న రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తర్వాతకూడా ప్రపంచం అతన్ని వినేట్టు చేసుకున్నాడు. అతనికి తెలుసు తాను రాస్తున్న విషయం ఏమిటో, దానికి ప్రపంచం ఎలా ప్రతిస్పందిస్తుందో కూడా అతనికి తెలుసు , టైప్ రైటర్ అతని టిన్ డ్రం, దాన్ని ఎలావాడాలో అతనికి తెలుసు ,అతను రాసింది అతని పాఠకులకోసం, అతని దేశం కోసం,ఎందుకంటే అతను దేశ భక్తుడు."


జాన్ ఇర్వింగ్- ప్రముఖ రచయిత ఇలా అంటారు 'అతను నా హీరో ... రచయితగానే కాదు ,నైతిక దిక్సూచి గా కూడా "


గ్రాస్ అభిప్రాయాలు - భావాలు, నమ్మకాలు

"నేను మౌనంగా వున్నాను,ఎందుకంటే చాలామంది మౌనంగా వున్నారు కాబట్టి, కానీ ఆ ఆకర్షణ బలమైనది. ..ఒకరిపై నిందారోపణను అందరి పాపంఖాతాలోకి జమ కట్టడం, తన గురించి తానే అలంకార ప్రాయంగా ఉత్తమ పురుషలో మాట్లాడ్డం .... అతను వున్నాడు, చూశాడు, చేశాడు,చెప్పాడు ,అతను మౌనం వహించాడు.” "పీలింగ్ ది ఆనియన్" (2006)అనే పుస్తకం నుండి.


"నేను అడవుల్ని చూసి ఆశ్చర్యానికి లోనవుతుంటాను. నేను నా రచనల్లో సృష్టించే అద్భుతాల కంటే ప్రకృతి సృష్టించే అద్భుతాలు మరింత అద్భుతమైనవని తెలుసుకున్నాను, అంతేకాదు ఈ సృష్టి గురించి నేను ఇంకా చాలా తెలుసుకోవాలి."( గార్డియన్ కు 2010 లో ఇచ్చిన ఇంటర్వూ లో)

"కళ విచిత్రంగా హేతుబద్దంగా వుండదు, అందులో ప్రత్యేకించి విషయమేమీ వుండదు, అయినప్పటికీ కళ అన్ని కాలాల్లో అవసరమే . " న్యు స్టేట్స్ మెన్ కు 1990లో ఇచ్చిన ఇంటర్వూలో.


గ్రాస్ తాను చేపట్టిన ప్రతి కళలోను ప్రఖ్యాతి గాంచాడు. కవిత్వం నుండి నాటకం దాకా,శిల్ప కళలోను, గ్రాఫిక్ కళలోను తనదంటూ ముద్రవేశారు.జర్మన్ చాన్సలర్ విల్లి బ్రాన్డిట్ కు గ్రాస్ ఉపన్యాసాలు రసేవారు. తనకున్న కీర్తి ప్రతిష్టల్ని ఉపయోగించుకుని ఆయన పర్యావరణ సంక్షేమం కోసం,శాంతి కోసం పోరాడారు. జర్మని ఏకీకరణకు అతను వ్యతిరేకంగామాట్లాడడానికి సాహసించారు. అంతేకాదు దాన్ని హిట్లర్ ఆస్ట్రి)యా ఆక్రమణతో పోల్చారు.


"ప్రస్తుతo ప్రపంచంలో ఇంటర్నెట్ వాడకం మరియు ఉత్తరాలు రాసే కళ అంతరించి పోవడం ఒక కొత్త నిరక్షరాస్యతకు దారి తీసిందని "అంటారు. "దీని పరిణామం భాష యొక్క లేమిని తెలపడమే కాకుండా, ఇది మన సంస్కృతిలో వున్న అన్ని విషయాలను మరిచే పరిస్థితికి తీసికెళుతుంది. " అని ఆవేదన పడ్డారు.


ప్రజలు గుర్తించే మేధావిగా వుండడం కంటే సామాన్య పౌరునిగా వుండాలని కోరుకునే అతి కొద్ది మంది జర్మన్ రచయితలలో గ్రాస్ ఒకరు. 87 ఏళ్ల వయసులో కూడా ఆయన చాలా చలాకీగా ప్రజల్లోకి వెళ్ళేవారు. మరణించే వారం ముందుకూడా అతను చాలా విస్తృతంగా ప్రజల మధ్య కనపడ్డారు. ఫిబ్రవరి 2015లోజర్మన్ టీవీ WDR కు ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూ లో అతని ఆఖరి పుస్తకం "గ్రిమ్మ్స్ వర్డ్ " నుండి కొన్ని వాక్యాలు చదువుతూ తన పుస్తకం జర్మన్ భాష పట్ల తనకున్న ప్రేమను వ్యక్తపరచడం అని అన్నారు. అందుకే ఆయన ఒక ఆదర్శ జర్మన్ పౌరునిగా వుండిపోయారు.


Published in Vividha Andhra Jyothi